کووید-۱۹ممکن است با آسیب به سلول های چربی، باعث هایپرگلایسمی و وخیم تر شدن بیماری شود

اول اکتبر 2021- بر اساس مطالعه ی محققان دانشگاهWeill Cornell ،   COVID-19می‌تواند با مختل کردن سیگنال‌های مهم متابولیکی و در نتیجه ایجاد هایپرگلایسمی (افزایش قند خون)، خطر بیماری شدید و مرگ و میر را در تعدادی از بیماران افزایش دهد.

این پژوهش، در 15 سپتامبر در مجله "Cell Metabolism" به چاپ رسید .دانشمندان دریافتند که هایپرگلایسمی یا غلظت بالای قند خون، در بیماران بستری ‌شده ی مبتلا به کووید-۱۹شایع است و با نتایج بدتری همراه است. آنها شواهدی یافتند که نشان می‌دهد SARS-CoV-2، می‌تواند با ایجاد اختلال در تولید هورمون سلول‌های چربی یعنی "آدیپونکتین"، باعث افزایش قند خون شود. آدیپونکتین، هورمونی است که به تنظیم سطح قند خون کمک می کند.

دکتر James Lo، از پژوهشگران این پروژه گفت: ما معمولا سلول‌های چربی را سلولهای بسیار فعالی نمی‌دانیم اما این سلول‌ها در واقع، پروتئین‌های محافظ زیادی را برای بدن تولید می‌کنند و به نظر می‌رسد که کروناویروس، این محافظت را در بسیاری از بیماران از بین می برد.

هایپرگلایسمی که ویژگی اصلی دیابت به شمار می‌رود، با التهاب و تضعیف ایمنی در برابر عفونت‌ها همراه است و در آغاز همه‌گیری کووید-۱۹، به عنوان یک عامل خطر مرتبط با نوع شدید این بیماری شناخته شد. پزشکان در مراحل بعد، شواهدی یافتند که نشان می داد کووید-۱۹با بروز هایپرگلایسمی در بیمارانی که سابقه دیابت ندارند، نیز مرتبط است.

دکتر لو و همکارانش برای درک بهتر این جنبه ی مهم اما مرموز کووید-۱۹، پرونده ۳۸۵۴بیمار را که در چند ماه نخست همه‌گیری در دو بیمارستان در نیویورک بستری شده بودند، مورد بررسی قرار دادند. آنها دریافتند که نسبت قابل توجهی از این بیماران(49.7 درصد)، با افزایش قند خون روبرو شده یا طی اقامت در بیمارستان به آن مبتلا شده‌اند.

هایپرگلایسمی در بیماران مبتلا به کووید-۱۹، با نتایج بدتری همراه بود. بیماران مبتلا به هایپرگلایسمی در مقایسه با بیماران دارای سطح طبیعی قند خون، ۹برابر بیشتر در معرض ابتلا به "سندرم دیسترس حاد تنفسی"(ARDS)  قرار داشتند و نیاز آنها به تهویه مکانیکی، ۱۵برابر بیشتر بود. همچنین احتمال مرگ در این بیماران، سه برابر بیشتر بود.

محققان در کمال تعجب دریافتند که هایپرگلایسمی و خطرات جدی آن به غیر از کووید-۱۹، در سایر اختلالات شدید ریوی نیز رخ می دهد. آنها میزان مشابهی از هایپرگلایسمی را در بیماران مبتلا به سندرم دیسترس حاد تنفسی مرتبط با کووید-۱۹و موارد غیرمرتبط با کووید-۱۹، مانند آنفلوانزای شدید یا ذات الریه ی ناشی از باکتری یافتند. دکتر Moritz Reiterer، پژوهشگر ارشد این پروژه گفت: به نظر می‌رسد که هایپرگلایسمی در نفلوانزای شدید یا ذات الریه، بیشتر ناشی از مرگ یا اختلال عملکرد سلول‌های بتا باشد، در حالیکه هایپرگلایسمی در بیماران مبتلا به کووید-۱۹عمدتا ناشی از مقاومت به انسولین است که باعث می‌شود بافت‌ها حساسیت خود را به انسولین از دست بدهند.

آزمایشات بیشتر نشان داد که سطح آدیپونکتین در خون بیماران مبتلا به سندرم دیسترس حاد تنفسی ناشی از کووید-۱۹، به شدت کاهش یافته است. این هورمون که توسط سلول‌های چربی تولید می‌شود، معمولا با افزایش حساسیت نسبت به انسولین، اثر محافظتی در برابر دیابت دارد.

هنوز مشخص نیست که کروناویروس چگونه تولید سلول‌های چربی آدیپونکتین را مختل می‌کند. ممکن است کروناویروس این کار را به طور غیرمستقیم و با افزایش سطح عمومی التهاب انجام دهد که به نوبه خود سلول‌های چربی را مختل می‌کند، اما پژوهشگران نشان دادند که کروناویروس می‌تواند سلول‌های چربی انسان و موش را آلوده کند و این احتمال را مطرح کردند که کروناویروس به طور مستقیم، تولید آدیپونکتین را در بیماران مبتلا به کووید-۱۹مختل می‌کند.

یافته‌های این پژوهش، چشم اندازهای جدیدی را در مورد کووید-۱۹ارائه می‌دهد که از میان آنها می‌توان به توضیح جدیدی در مورد پیامدهای بدتر کووید-۱۹در برخی از افراد اشاره کرد.

دکتر Lo،اضافه کرد: برای مثال، بیماران چاق ممکن است به خاطر مقاومت نسبت به انسولین و اختلال عملکرد سلول‌های چربی، بیشتر در برابر کووید-۱۹آسیب‌پذیر باشند و احتمالا سلول‌های چربی آنها مستعد عفونت است. همچنین یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهند که گروهی از داروهای دیابت موسوم به "تیازولیدین­دیون ها"که تولید آدیپونکتین را افزایش می‌دهند، ممکن است برای درمان کووید-۱۹سودمند باشند.

پیش از استفاده ی بالینی از این نتایج، باید بررسی‌های بیشتری صورت بگیرد.دکتر Lo،اکنون در حال بررسی این موضوع است که آیا هایپرگلایسمی ناشی از کووید-۱۹همچنان ادامه دارد و پس از بهبودی، به دیابت تبدیل می‌شود یا خیر.

منبع:

https://medicalxpress.com/news/2021-10-covid-trigger-hyperglycemia-worsen-disease.html